قرصهای ضدبارداری از رایجترین روشهای پیشگیری از بارداری هستند که با تنظیم هورمونهای بدن از بارداری جلوگیری میکنند. مصرف قرصهای ضد بارداری خوراکی یک روش هورمونی برای پیشگیری از بارداری است. این قرص ها با آزاد کردن هورمونهای استروژن و پروژسترون مصنوعی یا ترکیبی از بارداری جلوگیری میکنند. این هورمونها از تخمک گذاری جلوگیری کرده و باعث ضخیم شدن دیواره رحم می شوند. قرص های ضدبارداری علاوه بر این فواید عوارضی نیز دارند که در ادامه شرح داده شده است.
انواع قرصهای ضد بارداری:
قرصهای ضد بارداری به صورت بستهبندیهای حاوی هورمونهای استروژن و پروژسترون یا تنها پروژسترون موجود هستند.
- قرصهای پروژسترون: این نوع قرص حاوی پروژسترون است. قرصهای پروژسترون برای زنانی که نمیتوانند از استروژن استفاده کنند، مثلا سابقه لخته شدن خون دارند، گزینه مناسبی است.
- قرصهای اورژانسی: این نوع قرصها برای جلوگیری از بارداری پس از رابطه جنسی محافظت نشده استفاده میشوند.
- قرصهای ترکیبی: این نوع قرص حاوی هورمون استروژن و پروژسترون است. قرصهای ترکیبی رایجترین نوع قرصهای ضد بارداری هستند.
نحوه مصرف قرصهای ضدبارداری
قرصهای ترکیبی: معمولاً در بستهبندیهای 21 یا 28 عددی عرضه میشوند. هر روز یک قرص در ساعت مشخصی باید خورده شود.
قرصهای پروژستینی: نحوه مصرف این قرص ها بستگی به نوع قرص دارد. برخی از آنها باید هر روز مصرف شوند و برخی دیگر فقط در روزهای خاصی از چرخه قاعدگی مصرف می شوند. معمولا نحوه ی مصرف قرص روی جعبه یا بروشور قرص نوشته شده است.
مزایای قرصهای ضدبارداری
پیشگیری موثر از بارداری: در صورتی که قرصهای ضدبارداری به طور صحیح مصرف شوند در پیشگیری از بارداری بسیار موثر هستند.
تنظیم قاعدگی: مصرف قرصهای ضد بارداری میتوانند قاعدگی را منظمتر کرده و خونریزی را کاهش دهند. برای این مورد لازم است نوع و دوز قرص توسط پزشک تعیین شود.
کاهش دردهای قاعدگی: دردهای قاعدگی پس از مصرف قرصهای ضدبارداری در بسیاری از زنان کاهش می یابند.
کاهش خطر برخی بیماریها: مطالعات نشان می دهد مصرف قرصهای ضدبارداری میتواند خطر ابتلا به سرطان تخمدان و رحم را کاهش دهد.
بهبود آکنه: این قرصهای در برخی زنان، میتوانند به بهبود آکنه کمک کنند.
چگونه قرص ضدبارداری مناسب خود را انتخاب کنیم؟
با توجه به تنوع بالای قرصهای ضدبارداری، انتخاب قرص مناسب میتواند کمی گیجکننده باشد. بهترین و مطمئن ترین راه برای انتخاب قرص ضد بارداری مناسب، مشورت با پزشک متخصص زنان است.
عوامل زیر در انتخاب انتخاب قرص ضدبارداری موثر است:
سن: سن شما و مرحلهای که در آن هستید (نوجوانی، بزرگسالی یا نزدیک به یائسگی) بر انتخاب نوع قرص تاثیر گذار است.
سابقه پزشکی: بیماریهای زمینهای، سابقه لخته شدن خون، فشار خون بالا، میگرن و ... از جمله عواملی هستند که پزشک در انتخاب قرص مناسب در نظر میگیرد.
سبک زندگی: عواملی مانند سیگار کشیدن، چاقی و کم تحرکی میتوانند بر انتخاب قرص موثر باشند.
عوارض جانبی: بدن هر فرد به طور متفاوت به هورمونها پاسخ میدهد. پزشک با توجه به شرایط شما قرصی که کمترین عوارض را داشته باشد به شما پیشنهاد می دهد.
دلایل استفاده: آیا میخواهید از بارداری جلوگیری کنید یا به دنبال درمان مشکلات دیگری مانند آکنه یا خونریزیهای شدید قاعدگی هستید؟ این دلایل در انتخاب نوع قرص موثر است.
عوارض جانبی قرصهای ضد بارداری:
قرصهای ضدبارداری با وجود مزایای فراوان، ممکن است در بعضی افراد عوارضی را نیز به همراه داشته باشند. این عوارض معمولاً خفیف بوده و با گذشت زمان بهبود مییابند، اما در برخی موارد ممکن است عوارض جدیتر باشند.
عوارض جانبی شایع قرص ضدبارداری
- تغییرات در قاعدگی: در برخی موارد ممکن است لکهبینی بین دورهها، تغییر در شدت خونریزی، یا حتی قطع قاعدگی رخ دهد.
- تغییرات در خلق و خو: افسردگی، اضطراب، تغییر در میل جنسی، تحریکپذیری و تغییرات خلقی از جمله عوارض شایع مصرف قرص های ضد بارداری هستند.
- مشکلات گوارشی: در برخی افراد ممکن است حالت تهوع، استفراغ، نفخ، یبوست یا اسهال رخ دهد.
- تغییرات در وزن: برخی زنان ممکن است با مصرف قرص ضد بارداری افزایش وزن یا کاهش وزن را تجربه کنند.
- سردرد: احساس سردردهای خفیف تا متوسط از عوارض شایع قرص های ضد بارداری هستند.
- حساسیت سینهها: در هفتههای اول مصرف قرصهای ضد بارداری حساسیت و درد در سینهها ممکن است احساس شود.
عوارض جانبی جدیتر قرص ضدبارداری
- لخته شدن خون: خطر لخته شدن خون در رگهای پا یا ریه در برخی افراد وجود دارد.
- فشار خون بالا: مصرف قرصهای ضدبارداری به خصوص در افرادی که سابقه فشار خون بالا دارند ممکن است باعث افزایش فشار خون شود.
- سکته مغزی: خطر سکته مغزی در برخی افراد، به ویژه در زنانی که سیگار می کشند، فشار خون بالا یا بیماری قلبی دارند، افزایش مییابد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر هر یک از عوارض جانبی زیر را تجربه کردید، لازم است فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- درد شدید قفسه سینه
- احساس تنگی نفس
- سردرد شدید
- اختلال بینایی
- تورم پاها یا ساق پا
- احساس ضعف یا بیحسی در یک طرف بدن
عوامل موثر بر بروز عوارض جانبی قرص ضدبارداری
- نوع قرص: نوع هورمونهای موجود در قرص و دوز آنها در قرصهای مختلف متفاوت است و میتواند بر بروز عوارض جانبی تاثیرگذار باشد.
- سن: زنان جوانتر ممکن است گاها عوارض جانبی بیشتری را تجربه کنند.
- سابقه پزشکی: برخی بیماریها مانند فشار خون بالا، دیابت یا بیماریهای قلبی ممکن است خطر بروز عوارض جانبی را افزایش دهد. در این شرایط لازم است قبل از انتخاب قرص ضد بارداری حتما با پزشک مشورت کنید.
- سبک زندگی: سیگار کشیدن، چاقی و کم تحرکی میتوانند احتمال بروز عوارض جانبی را افزایش دهند.
آیا همه افراد می توانند قرص بارداری مصرف کنند؟
قرصهای ضد بارداری راه مناسبی برای همه زنان نیست. زنانی که نباید از قرصهای ضد بارداری استفاده کنند عبارتند از:
- لخته شدن خون: بانوانی که سابقه لخته شدن خون در پاها، ریهها یا سایر قسمتهای بدن دارند، افرادی که سابقه خانوادگی لخته شدن خون یا چاقی مفرط دارند، نباید از قرصهای ضدبارداری استفاده کنند.
- فشار خون بالا: بانوان مبتلا به فشار خون بالا یا افرادی که داروهای فشار خون مصرف میکنند، باید تحت نظر پزشک از قرصهای ضدبارداری استفاده کنند.
- بیماریهای قلبی: داشتن بیماریهای قلبی مانند بیماری دریچه قلب، نارسایی قلبی یا سابقه حمله قلبی، از جمله مواردی هستند که مصرف قرصهای ضدبارداری را با خطراتی همراه میکنند.
- میگرن با اورا: زنانی که دچار میگرن با اورا هستند، نباید از قرصهای ضدبارداری استفاده کنند. (نوعی میگرن همراه با اختلالات بینایی، حسی یا حرکتی قبل از حمله میگرن)
- دیابت: دیابت کنترل نشده خطر عوارض ناشی از مصرف قرصهای ضدبارداری را افزایش می دهد.
- سرطان سینه: زنان مبتلا به سرطان سینه یا برخی انواع تومورهای حساس به هورمونها، نباید از قرصهای ضدبارداری استفاده کنند.
- بیماریهای کبدی: بیماریهای کبدی شدید ممکن است بر متابولیسم هورمونهای موجود در قرصهای ضدبارداری تاثیر بگذارند.
- سیگار و دخانیات: مصرف سیگار به همراه قرصهای ضدبارداری خطر لخته شدن خون را به شدت افزایش میدهد.
- شیردهی: در برخی موارد، ممکن است مصرف قرصهای ضدبارداری در دوران شیردهی بر تولید شیر مادر تاثیر بگذارد.
علاوه بر موارد بالا، برخی شرایط پزشکی دیگر نیز ممکن است با مصرف قرصهای ضدبارداری تداخل داشته باشند. بنابراین، قبل از شروع مصرف هرگونه قرص ضدبارداری، حتما باید با پزشک خود مشورت کنید تا پزشک بتواند با توجه به وضعیت سلامتی شما، بهترین روش پیشگیری از بارداری را به شما پیشنهاد کند.
فراموشی مصرف یک روزه قرص
اگر یک روز مصرف قرص را فراموش کردید، به محض یاد آوری قرص فراموش شده را مصرف کرده و قرص بعدی را در ساعت معمول خود مصرف نمایید. اگر بیش از یک روز مصرف قرص را فراموش کردید، بسته به نوع قرص و چرخه ی قاعدگی لازم است با پزشک یا ماما مشورت کنید.
آیا مصرف قرصهای ضدبارداری بر باروری تاثیر دارد؟
قرصهای ضدبارداری بر باروری تاثیر منفی نمیگذارند. این یک باور رایج است که موجب نگرانی برخی افراد می شود، اما تحقیقات نشان دادهاند که پس از قطع مصرف قرصهای ضدبارداری، باروری به حالت طبیعی باز میگردد.
چرا این باور وجود دارد؟
قرصهای ضدبارداری با تنظیم هورمونها، فرآیند تخمکگذاری را متوقف میکنند. به این دلیل برخی افراد تصور می کنند که این فرآیند میتواند به طور دائمی بر باروری تاثیر بگذارد.
نام "ضدبارداری" ممکن است این تصور را ایجاد کند که این داروها به طور دائمی از بارداری جلوگیری میکنند.
اگر پس از قطع مصرف قرصهای ضدبارداری، بعد از مدتی باردار نشدید، لازم است به پزشک مراجعه کنید تا علت را بررسی کند. ممکن است دلایل دیگری برای عدم بارداری وجود داشته باشد که نیاز به درمان داشته باشد.
سن مناسب برای شروع مصرف قرصهای ضدبارداری
سن دقیق برای شروع مصرف قرصهای ضدبارداری به عوامل مختلفی از جمله دلایل استفاده از این قرصها، وضعیت سلامتی فرد و سابقه پزشکی بستگی دارد. این قرص ها فقط برای جلوگیری از بارداری استفاده نمی شوند. به طور کلی می توان گفت پس از رسیدن به بلوغ جنسی و اولین دوره ی قاعدگی در صورت نیاز می توان از قرص های ضد بارداری استفاده کرد.
اگر دلیل استفاده از قرصهای ضدبارداری، درمان برخی مشکلات پزشکی مانند آکنه شدید یا خونریزیهای شدید قاعدگی باشد، ممکن است پزشک در سنین پایین تجویز آن را مناسب بداند.
استفاده از کاندوم همراه با قرص:
کاندوم کم عوارض ترین روش پیشگیری از بارداری است که نه تنها از بارداری ناخواسته جلوگیری میکند، بلکه در پیشگیری از عفونتهای مقاربتی نیز محافظت میکند. هیچ روش ضد بارداری دیگری به طور کامل در برابر بارداری و STIs محافظت نمیکند. کاندوم را می توان به تنهایی استفاده کرد و درصد موفقیت بالایی نیز دارد و یا می توان همراه باقرص استفاده کرد زیرا قرص در برابر بیماری های مقاربتی محافظتی نمی کند. استفاده از کاندوم همراه با قرصهای ضد بارداری، "روش پیشگیری دوگانه" نامیده میشود و موثرترین راه برای جلوگیری از بارداری و STIs است. توصیه می شود حداقل در اولین هفته ی مصرف قرص های ضد بارداری به عنوان روش پشتیبان از کاندوم نیز استفاده کنید.
کاندومها ارزان، به راحتی قابل تهیه و بدون نسخه هستند. همچنین نیازی به نسخه یا معاینه توسط پزشک ندارند.
سوالات متداول:
آیا قرصهای ضدبارداری باعث ناباروری میشوند؟ خیر، معمولاً پس از قطع مصرف قرصهای ضدبارداری باروری به حالت قبل برمیگردد.
آیا قرصهای ضدبارداری از بیماریهای مقاربتی محافظت میکنند؟ خیر، قرصهای ضدبارداری تاثیری در محافظت از بیماریهای مقاربتی ندارند.
آیا میتوان در دوران شیردهی از قرصهای ضدبارداری استفاده کرد؟ برخی از انواع قرصهای ضدبارداری در دوران شیردهی قابل استفاده هستند. در این مورد لازم است با پزشک مشورت کنید.
چه قرصی برای پیشگیری از بارداری بهتر است؟
قرص های ترکیبی برای افرادی که به استروژن حساسیت ندارند و خطر لخته شدن خون در آن ها وجود ندارد بهتر است.
سخن پایانی
مصرف قرصهای ضدبارداری یک روش موثر و ایمن برای پیشگیری از بارداری هستند و به طور معمول بر باروری تاثیر منفی نمیگذارند. اگر قصد بارداری دارید، میتوانید پس از قطع مصرف قرصها، به سرعت باردار شوید. مصرف قرصهای ضدبارداری باید به طور منظم و طبق دستور پزشک انجام شود. در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی، باید فورا با پزشک خود مشورت کنید. توجه داشته باشید قرصهای ضدبارداری از بیماریهای مقاربتی جلوگیری نمیکنند. استفاده همزمان از کاندوم می تواند اطمینان بیشتری برای شما ایجاد کند. برای خرید کاندوم و محصولات زناشویی دیگر با ارسال محرمانه و بدون نام می توانید به سایت خجالت کده مراجعه نمائید.