پیشگیری از بیماری های مقاربتی
بیماری های مقاربتی (STD) یا بیماری‌های آمیزشی (VD) گروهی از عفونت‌ها هستند که از طریق تماس جنسی منتقل می‌شوند مثلا در حین رابطه واژینال، مقعدی و دهانی. این بیماری‌ها طیف وسیعی از علائم را شامل می‌شوند، از خارش و ترشحات تا زخم‌های تناسلی و دردهای شدید. مرد و زن هردو ممکن است به این بیماری ها مبتلا شوند ولی تاثیر بیماری در زنان اغلب شدیدتر است. متأسفانه، آمار دقیقی از شیوع بیماری‌های مقاربتی در ایران وجود ندارد. با این حال، شواهد نشان می‌دهد که این بیماری‌ها در حال افزایش هستند. کاندوم یکی از مناسب ترین و ارزان ترین راه های پیشگیری از بیماری های مقاربتی است.
علت های STD
عفونت های بیماری مقاربتی از طریق تماس با مایعات بدن فرد آلوده مانند خون، مایع منی و ترشحات واژن از فردی به فرد دیگر منتقل می شود. با استفاده مجدداز یک سوزن ، انتقال خون ، لمس فرد آلوده و یا در بارداری توسط مادر به نوزاد نیز این بیماری می تواند انتقال پیدا کند.
موارد زیر عوامل انتقال بیماری های مقاربتی هستند:
ویروس ها: ویروس پاپیلومای انسانی HPV ، تبخال تناسلی ، هپاتیت، ایدز HIV
باکتری ها: سیفلیس، سوزاک، کلامیدیا
انگل ها: تریکومونیازیس، گال
زنگ خطرهای ابتلا به بیماری مقاربتی
در حالت کلی می توان گفت هر شخصی که زندگی جنسی فعال دارد و از کاندوم استفاده نمی کند در معرض خطر بیماری های مقاربتی قرار دارد. ولی برخی موارد ریسک بیشتری برای ابتلا به این بیماری ها دارند.
سن بین 15 تا 24 سال
داشتن رابطه جنسی محافظت نشده با چند نفر
سابقه بیماری های مقاربتی در خانواده
تجاوز جنسی
استفاده از الکل و مواد مخدر مخصولا با سوزن آلوده
علائم بیماری های مقاربتی
بیماری های اس تی دی معمولا چند سال بعد از بیماری علائم خود را نشان می دهند ولی در برخی موارد هم بعد از چند روز می توان علائم بیماری های مقاربتی را دید. نشانه های معمول در بیماری های مقاربتی به شرح زیر است:
- ترشحات رنگی و بو دار
- ادرار دردناک
- رابطه جنسی دردناک
- خونریزی واژن غیر از زمان پریودی
- درد در قسمت پایین شکم
- ترشح غیر معمول آلت تناسلی مرد
- وجود زگیل یا زخم در اندام تناسلی یا دهان
- غدد لنفاوی متورم و دردناک
- تب
بیماری های مقاربتی شایع در ایران
کلامیدیا: یکی از شایع‌ترین بیماری های مقاربتی در ایران است. کلامیدیا یک عفونت باکتریایی است که واژن و دهانه‌ی رحم را درگیر می‌کند. کلامیدیا عفونتی خطرناک است و علائم مختلفی دارد که گاهی اوقات این علائم خود را نشان نمی دهند. یکی از علائم، ترشحات غیرطبیعی واژن است. این بیماری با آنتی بیوتیک ها درمان می شوند ولی زوجین تا پایان بیماری نباید رابطه جنسی محافظت نشده برقرار کنند زیرا بسیار مسری است.
سیفلیس: در سال‌های اخیر، موارد ابتلا به سیفلیس در ایران افزایش نگران‌کننده‌ای داشته است. سیفلیس یک عفونت مقاربتی است که توسط باکتری تریپونما پالیدوم ایجاد می شود. اولین نشانه آن، زخم کوچک و بدون درد است. این زخم‌ها ممکن است در اندام های جنسی، رکتوم یا داخل دهان ظاهر شود. که معمولاً افراد بلافاصله متوجه آن نمی شوند. هر شخص ممکن است بدون داشتن علائم سال ها به سیفلیس مبتلا باشد. اگر این بیماری تا مدت زمان طولانی درمان نشود می تواند آسیب های چشمگیر به اندام های مهمی مانند قلب و مغز وارد کند و منجر به فلج و یا کوری شود. این بیماری با آنتی بیوتیک هایی مثل آزیترومایسین و پنی سیلین درمان می شود.
زگیل تناسلی: این بیماری در زنان و مردان شایع است و میتواند منجر به سرطان دهانه رحم شود. زگیل تناسلی زائده‌های نرم و گوشتی و بدون دردی هستند که در نواحی تناسلی یا اطراف مقعد ایجاد می‌شوند. این زگیل‌ها از عوارض عفونت‌های مقاربتی هستند و در اثر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شوند. اچ پی وی از طریق تماس جنسی انتقال می یابد.هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد ولی می تواند با واکسن و آزمایش پاپ اسمیر دوره ای از ابتلا به آن جلوگیری کرد و همچنین زگیل ها با کرم های مخصوص از بین می روند.
هپاتیت B: این بیماری میتواند منجر به نارسایی کبد ، زخم کبد و سرطان کبد شود. این عامل عفونی می تواند از طریق رابطه جنسی گسترش یابد. درمانی برای این بیماری نیست ولی با تزریق واکسن هپاتیت B و استفاده از کاندوم می توانید از ابتلا به این ویروس پیشگیری کنید.
بیماری های مقاربتی دیگر
سوزاک: این بیماری توسط باکتری نایسریا گونوره ایجاد می شود و با رابطه جنسی واژینال دهانی و مقعدی انتقال می یابد. سوزاک اغلب علائمی نشان نمی دهد ولی درصورت عدم درمان می تواند باعث ناباروری و عوارض دوران بارداری شود. سوزاک معمولا با آنتی بیوتیک ها درمان می شود.
تبخال تناسلی: این عفونت از طریق ویروس ایجاد می شود و علائم شایع آن ایجاد زخم بر روی واژن، دهانه رحم، مقعد، آلت تناسلی، کیسه بیضه، باسن یا ران است.تبخال تناسلی از طریق تماس پوستی و مشخصا از طریق رابطه دهان با اندام تناسلی انتقال می یابد. این بیماری درمان مشخصی ندارد ولی می توان با دارو از شدت علائم و انتقال آن جلوگیری کرد.
نقص ایمنی انسانی HIV: ویروس نقص ایمنی انسانی که می تواند منجر به ایدز شود، به سیستم ایمنی فرد آسیب می زند. بنابراین توانایی بدن برای مبارزه با بیماری کاهش می یابد. این بیماری ممکن است سال ها بدون علائم در بدن فرد باقی بماند و از طریق تماس جنسی منتقل شود. درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد ولی برخی داروها باعث بهبود کیفیت زندگی فرد می شوند.
گال: به این بیماری خارش هفت ساله نیز می گویند. این بیماری توسط انگل ها خارش پوستی ایجاد می کند و از طریق تماس پوستی (معمولا تماس جنسی) انتقال می یابد. گال منجر به خارش شدید، زخم و پوسته های ضخیم روی پوست می شود. این بیماری به راحتی انتقال پیدا می کند.
راه‌های پیشگیری از بیماری های مقاربتی:
استفاده از کاندوم: بهترین راه برای پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی، استفاده صحیح و منظم از کاندوم است.
واکسیناسیون: برای برخی از بیماری‌های مقاربتی مانند هپاتیت B و HPV، واکسن وجود دارد.
معاینات منظم: اگر از نظر جنسی فعال هستید، به طور منظم برای بیماری‌های مقاربتی آزمایش شوید.
رابطه جنسی سالم: از رابطه جنسی با افراد آلوده خودداری کنید و سعی کنید فقط یک شریک جنسی داشته باشید.
کاندوم، ناجی سلامتی:
طبق گفته سازمان بهداشت جهانی WHO:
کاندوم درصورتی که به طور صحیح و مداوم استفاده شود یکی از موثرترین روش های پیشگیری از بیشتر عفونت های مقاربتی است.
کاندوم‌ها در انواع مختلف و با قیمت‌های مناسب در دسترس هستند. می‌توانید انواع کاندوم ها را در سایت خجالت کده مشاهده و اقدام به خرید کنید. بیماری‌های مقاربتی می‌توانند عواقب جدی برای سلامت شما داشته باشند. با رعایت نکات پیشگیرانه، از خود و شریک جنسی خود در برابر این بیماری‌ها محافظت کنید.
سلامت خود را جدی بگیرید:
اگر علائم هر کدام از بیماری های مقاربتی را دارید، به پزشک مراجعه کنید.
درمان زودهنگام، میتواند از عوارض جدی این بیماری‌ها جلوگیری کند.
در مورد بیماری‌های مقاربتی با شریک جنسی خود صحبت کنید.
استفاده از کاندوم، یک انتخاب هوشمندانه برای حفظ سلامت شما و شریک جنسیتان است. همچنین میتواند موجب افزایش تنوع و نشاط در رابطه ی جنسی شود.
منابع:
سازمان بهداشت جهانی