درد تخمدان نشانه چیست؟
تخمدان یکی از اجزای اندام تناسلی است که در دو طرف لگن خانم ها و چسبیده به رحم وجود دارد. وظیفه این بخش تولید تخمک و ایجاد چرخه قاعدگی است. تخمدان در حالت عادی در بخشی از چرخه قاعدگی به علت تخمک گذاری ممکن است درد داشته باشد ولی گاهی این درد ممکن است نشانه مشکلات جدی تر مانند تخمدان پلی کیستیک باشد. بنابراین در این مقاله تمام مواردی که سبب ایجاد درد تخمدان می شود را بررسی می کنیم.
درد تخمدان به علت تخمک گذاری
تخمک گذاری در اکثر مواقع در اواسط چرخه قاعدگی(روز 14 ام در چرخه 28 روزه) اتفاق می افتد. در این مرحله از چرخه یک تخمک از تخمدان آزاد می شود. آزاد شدن تخمک ممکن است فولیکول را پاره کند و به این ترتیب باعث درد شکم شود. این درد یک طرف شکم اتفاق می افتد یعنی همان سمتی که فولیکول تخمدان پاره شده و ممکن است تا چند ساعت ادامه یابد. درد تخمک گذاری به صورت تیز و یا گرفتگی شکم است. این درد ممکن است با خونریزی خفیف یا حالت تهوع همراه باشد.
درد تخمدان به دلیل کیست تخمدان
کیست تخمدان یک کیسه حاوی مایع، مو یا غیره است که روی تخمدان ایجاد می شود. کیست تخمدان انواع مختلفی دارد:
کیست عملکردی تخمدان: کیست های جسم زرد و کیست فولیکولی از این دسته هستند که جز طبیعی در سیکل قاعدگی است و معمولا به صورت اتوماتیک رفع می شوند ولی امکان پارگی و درد آن ها نیز وجود دارد.
کیست درموئید یا کیست مویی: این کیست حاوی مو، پوست یا دندان است. عموما خوش خیم است ولی اگر بزرگ شود یا سبب پیچ خوردگی تخمدان شود دردناک است.
کیست آندومتریوم: این کیست با اندومتریوز مرتبط است و دارای خون کهنه است. این کیست می تواند سبب درد شدید شود.
کیست سیستادنوما: کیست های پر از مایع هستند که می توانند رشد کرده و بزرگ شوند و سبب ایجاد درد شوند.
کیست تخمدان با علائم دیگری نیز ممکن است همراه باشد مانند:
- درد لگن و ران پا و یا درد هنگام نزدیکی
- احساس فشار بر شکم
- حساس شدن سینه ها
- خونریزی غیر طبیعی از واژن
- تکرر ادرار
- عدم تخلیه مثانه یا روده به طور کامل
درصورت پارگی کیست تخمدان علائم زیر نیز قابل مشاهده است و در این صورت باید به پزشک مراجه شود:
- درد شدید
- تب
- حالت تهوع و استفراغ
- تنفس سریع
- سبک شدن سر
- سرد شدن پوست
اندومتریوز و درد تخمدان
هنگامی که یک بافت مانند پوشش داخلی رحم در خارج از رحم و مثلا روی تخمدان ها رشد می کند به آن اندومتریوز می گویند. این بافت مانند بافت طبیعی داخل رحم است که در چرخه قاعدگی ضخیم تر می شود و تجزیه شده و سبب خونریزی می شود ولی اندومتریوز خارج رحم راهی برای خروج از بدن ندارد. این اتفاق با درد شدید لگن مخصوصا در پریودی و هنگام رابطه جنسی همراه است و می تواند پاها و کمر را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
درد اندومتریوز ممکن است با علائم زیر همراه باشد:
- ادرار دردناک
- ناراحتی در گوارش
- اسهال
- حالت تهوع
- یبوست
- خستگی
بیماری التهابی لگن PID
منظور از این بیماری عفونت اندام تناسلی زنان مانند تخمدان ، رحم و لوله فالوپ است و معمولا به علت بیماری های مقاربتی ایجاد می شود. هنگام سقط جنین یا بعد از زایمان نیز ممکن است اتفاق بیفتد. این بیماری ممکن است هیچ علائمی نداشته باشد یا با درد همراه باشد. در اکثر موارد این درد در هر دو طرف لگن حس می شود و ممکن است علائم زیر را نیز داشته باشد:
- تب و لرز
- ترشحات غیر طبیعی واژینال
- درد در حین ادرار و نزدیکی
- تکرر ادرار و سوزش ادرار
- خونریزی نامنظم
این بیماری ممکن است سبب آسیب به اندام تناسلی و ناباروری شود.
بخوانید: روش های پیشگیری از بیماری مقاربتی
پیچ خوردگی تخمدان
پیچ خوردگی تخمدان در واقع پیچ خوردگی رباطی است که تخمدان را به دیواره شکم متصل می کند. این رباط در اثر پیچ خوردگی سبب قطع جریان خون می شود. این وضعیت اورژانسی است و باید به صورت فوری به پزشک مراجعه شود. پیچ خوردگی معمولا به خاطر ایجاد توده یا کیست روی تخمدان و سنگین شدن تخمدان یا بارداری و سنگین شدن فولیکول تخمدان اتفاق می افتد. پیچ خوردگی تخمدان ممکن است با علائمی مانند درد شدید و ناگهانی در یک طرف ، حساسیت شکمی ، حالت تهوع و استفراغ همراه باشد و باید توسط عمل جراحی درمان شود.
حاملگی خارج از رحم
هنگامی که تخمک در لقاح با اسپرم در خارج از رحم بارور می شود و در لوله فالوپ یا روی تخمدان می ماند حاملگی خارج رحم اتفاق می افتد و وضعیت خطرناکی است. درد این مشکل تیز و در یک سمت شکم وجود دارد و ممکن است با علائم زیر همراه باشد:
- خونریزی واژن
- درد شانه
- سرگیجه یا غش
فیبروم رحم
فیبروم رحمی رشد زیاد بافت رحم است این بافت یک تومور غیر سرطانی شایع در زنان در سن باروری است و می تواند اندام های اطراف از جمله تخمدان ها را تحت فشار قرار دهد و باعث درد شود. این بیماری در افرادی که اضافه وزن دارند شایع تر است و ممکن است سبب نازایی شود. فیبروم رحمی ممکن است دارای علائم زیر باشد:
- خونریزی شدید و دردناک در پریودی
- فشار بر لگن
- تکرر ادرار
- خونریزی خارج از پریودی
- درد در حین مقاربت
سرطان تخمدان
رشد و گسترش سلول های غیرطبیعی در تخمدان می تواند سبب ایجاد سرطان تخمدان شود. این بیماری در ابتدا ممکن است بدون علامت باشد و علائم خفیفی داشته باشد ولی بعد از گسترش می تواند سبب ایجاد علائم زیر شود:
- درد تخمدان
- بزرگ شدن شکم و نفخ آن
- درد معده
- احساس سیری و مشکل غذا خوردن
- تکرر ادرار
- کاهش وزن
این علائم در بیماری های دیگر نیز دیده می شود ولی اگر بیش از چند روز ادامه پیدا کرد بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا با سونوگرافی علت آن مشخص شود.
سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
این سندروم یک اختلال گوارشی است و سبب ایجاد دردی می شود که اغلب با درد تخمدان اشتباه گرفته می شود. این بیماری همراه با علائم زیر است:
- درد به صورت گرفتگی که با حرکات روده بهبود می یابد
- نفخ
- یبوست
- اسهال
عفونت های دستگاه ادراری (UTIs)
عفونت ادراری ممکن است سبب درد لگن شود که گاهی با درد تخمدان اشتباه گرفته می شود. اگر عفونت به کلیه ها سرایت کند، می تواند علائم شدیدتری ایجاد کند. علائم عفونت ادرار به شرح زیر است:
- درد زیر شکم و لگن
- سوزش ادرار
- تکرر ادرار
- وجود خون در ادرار
درد تخمدان ابتدای بارداری نشانه چیست؟
درد تخمدان در ابتدای بارداری معمولا در اثر لانه گزینی یا تغییرات هورمونی اتفاق می افتد و خطری ندارد. در موارد نادر ممکن است نشانه بارداری خارج رحمی باشد که باید توسط سونوگرافی مشخص شود.
درد تخمدان قبل از پریودی
برخی افراد در اثر تغییرات هورمون های استروژن ، پروژسترون و سروتونین دچار سندروم پیش از قاعدگیPMS می شوند که با گرفتگی و درد عضلات ، نفخ، پرخوری، ناراحتی و افسردگی، اضطراب و عدم تمایل به فعالیت همراه است. این سندروم معمولا یک هفته قبل از قاعدگی شروع می شود.
درمان درد تخمدان
درمان درد تخمدان بستگی به علت آن دارد گاهی درد تخمدان به طور خود به خود رفع می شود (بعد از تخمک گذاری) و در برخی موارد نیاز به تجویز دارو و در مواردی مانند سرطان نیاز به شیمی درمانی و جراحی است.
درمان خانگی درد تخمدان
درصورتی که علت درد تخمدان جدی و ناشی از بیماری های خطرناک نباشد می توانید از روش های زیر برای تسکین آن استفاده کنید:
- کمپرس گرم: یک کمپرس گرم را در قسمت پایین شکم قراردهید تا گرما سبب شل شدن عضلات و بهبود جریان خون و کاهش درد شود.
- قرص مسکن بدون نسخه: مسکن هایی مانند استامینوفن و ایبوبروفن سبب کاهش درد می شوند ولی زیاد از آن ها استفاده نکنید.
- دمنوش گیاهی: دمنوش هایی مانند زنجبیل، نعناع فلفلی و بابونه خاصیت ضدالتهابی و کاهش درد دارند.
- نوشیدن آب: هیدراته شدن با استفاده از آب سبب کاهش نفخ شده و درد را تسکین می دهد.
- قرص منیزم: قرص منیزم سبب کاهش گرفتگی و درد ناشی از گرفتگی آن ها می شود. آجیل و سبزیجات دارای منیزم هستند.
- ماساژ با روغن: زیر شکم را با روغن هایی مانند کرچک ، رزماری و مریم گلی ماساژ دهید تا خون رسانی افزایش یافته وگرفتگی عضلات و درد آن ها تسکین یابد.
- رژیم غذایی مناسب: غذاهای حاوی کافئین و قند و غذاهای فرآوری شده استفاده نکنید و غذاهای سالم بخورید که به کاهش التهاب کمک کرده و تعادل هورمونی حفظ شود.
- قرص های متعادل کننده هورمون: این قرص ها باید توسط متخصص غدد تجویز شوند و برای افرادی که دچار تخمدان پلی کیستیک هستند مناسب است و سبب تنظیم چرخه قاعدگی می شود.
پیشگیری از درد تخمدان
برخی از علت های درد تخمدان قابل پیشگیری نیستند مانند تخمک گذاری و حاملگی خارج رحم ولی از برخی از آن ها می توان پیشگیری کرد مثل پیچ خوردگی تخمدان که با کاهش وزن خطر آن کاهش می یابد یا بیماری التهابی لگن که در اثر عفونت های مقاربتی بوجود می آید. عفونت های مقاربتی از طریق رابطه جنسی منتقل می شود. برای پیشگیری از بیماری های مقاربتی بهتر است از کاندوم در رابطه جنسی خود استفاده کنید. برای خرید کاندوم با ارسال محرمانه و بدون نام می توانید به سایت خجالت کده مراجعه نمائید.